دائو DAO چیست؟

DAO چیست؟

DAO یک سازمان مستقل غیرمتمرکز در بلاک چین است که توسط کد برنامه کنترل می‌شود و به هیچ وجه به عامل انسانی وابسته نیست. به عبارت دیگر، هیچ ساختار سلسله مراتبی در سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز وجود ندارد و همه شرکت‌کنندگان در اکوسیستم از حقوق یکسانی برخوردارند و می‌توانند به تغییرات در پروتکل به طور مساوی با سایر شرکت‌کنندگان رأی دهند، کنترل بین اعضای تیم توزیع می‌شود و حول یکی متمرکز نمی‌شود.

ویژگی های دائو Dao

1. بدون سلسله مراتب: برخلاف سیستم‌های سلسله مراتبی که توسط رؤسا یا مدیران اجرایی مدیریت می‌شوند، دائو سیستم‌ غیرمتمرکزی است که تحت مالکیت و اداره هولدرهای (Holder) توکن قرار دارد.
2. خودپایدار: اعضای دائو با قراردادن توکن‌های خود در استخرهای نقدینگی (Liquidity Pool)، نقدینگی سیستم را فراهم می‌کنند. همچنین، اعضای دائو این توانایی را دارند تا با برگزاری کمپین‌های تامین مالی، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های سرمایه‌دار را جذب کنند.
3. کاربرد گسترده: دائوها می‌توانند هرچیزی باشند؛ سیستم آن‌ها امکان ایجاد توکن‌های غیرمثلی (NFT)، توکن‌های دیجیتال (مانند توکن DASH) و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) را می‌دهد.
4. نظارت بر بستر بلاک‌چین: اعضای دائو برای ارائه پیشنهاد، تصمیم درباره تغییر پروتکل‌ها و شرکت در رای‌گیری، باید مقدار مشخصی توکن را استیک یا سهام‌گذاری کنند؛ بنابراین، تصمیم یا تغییر با نظارت تمام اعضا در فضای بلاک‌چین اجرا می‌شود.
5. متن باز (Open Source): قوانین دائو به صورت کدها در قراردهای هوشمند (Smart Contract) ذخیره می‌شوند و برای همه قابل مشاهده است. هر عضوی از دائو می‌تواند داده‌هایی از قبیل تراکنش‌ها و تغییرات در پروتکل‌ها را مشاهده کند.

مزایای DAO

• امکان سرمایه‌گذاری برای افراد
• ایجاد کمپین‌ برای کمک‌های مالی
• ایجاد و شرکت در پلتفرم‌های وام‌دهی
• امکان معاملات غیرمتمرکز
• شفافیت در انجام تراکنش‌ها و تصمیمات
• وجود دموکراسی برای انجام تغییرات
• توسعه NFT‌ها

معایب DAO

• وجود باگ در کدهای قرارداد هوشمند: همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، ممکن است که در کدهای قرارداد هوشمند دائو، باگ و حفره‌های امنیتی وجود داشته باشد که می‌تواند کل سرمایه سرمایه‌گذاران را به خطر بیندازد.
• وجود قوانین محدودکننده: اگر یک دائو به صورت انتفاعی طراحی شده باشد، ممکن است با قوانین نظارتی شدید مواجه شود که توانایی دائو را برای مدیریت سرمایه و  توسعه اکوسیستم محدود می‌کند.
• رای‌گیری و تصمیم اشتباه: درست است که رای‌گیری در دائو باعث ایجاد دموکراسی می‌شود، اما گاهی ممکن است که رای اکثریت منجر به انجام یک تصمیم منفی شده و در ادامه این تصمیم منفی، کل سیستم را از هدف خود دور کند. 

کجاها به DAO نیاز داریم؟

DAO ها در همه اشکال وجود دارند.

1. پروژه‌های رمزنگاری – در صورتی DAO در نظر گرفته می‌شوند که توسط حاکمیت غیرمتمرکز مدیریت شوند، که در آن دارندگان توکن می‌توانند به جهت پروژه رأی دهند، به عنوان مثال: MakerDAO.
2. کمک مالی – DAO می تواند برای اعطای خودکار بودجه توسعه بر اساس معیارهای تعیین شده استفاده شود، به عنوان مثال: MolochDAO.
3. سرمایه گذاری – MolochDAO بارها برای ایجاد DAO‌های تجاری که می‌تواند سهام و سایر دارایی‌ها را بین شرکت کنندگان توزیع و انتقال دهد، به عنوان مثال: MetaCartel Ventures تلاش کرده است.
4. اقلام کلکسیونی – رونق توکن غیرقابل تعویض (NFT) منجر به ظهور کلکسیونرهای DAO شده است، به عنوان مثال: FlamingoDAO.

نمونه هایی از DAO‌ها

اکنون، تعداد زیادی نمونه از DAO وجود دارد، اما تعدادی از محبوب ترین سازمان‌ها را به شما معرفی میکنیم:

اتریوم – اتریوم به یکی از اولین پلتفرم‌های کاملاً مستقل تبدیل شد. اگرچه اتریوم فاقد مکانیزم های پیچیده برای مدیریت پلتفرم و رای گیری است، اما این قراردادهای هوشمند آن هستند که اساس پلتفرم های DAO را تشکیل می‌دهند.

MakerDAO – یکی از اولین پلتفرم‌هایی که استیبل کوین‌های DAI را که با قیمت دلار مرتبط هستند راه‌اندازی کرد، MakerDAO بود. Maker یکی از بزرگترین پروتکل‌های وام دهی DeFi است. این پروتکل در ابتدا توسط بنیاد میکر اداره می‌شد، اما بعداً مدیریت تصمیم گرفت که کنار رفته و پروتکل را به دست جامعه بسپارد.

Uniswap – سازنده بازار خودکار پیشرو (AMM) پلتفرم Uniswap است که عملکردهای یک صرافی رمزنگاری و یک پروتکل DeFi را ترکیب می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد تا به ارائه دهندگان نقدینگی تبدیل شوند. این پلتفرم در مواجهه با جامعه عظیمی از کاربران از پشتیبانی قوی برخوردار است.

علاوه بر این، Uniswap مبتنی بر اتریوم است. با این حال، پلت فرم به طور فعال به سمت تمرکززدایی حرکت نمی کند، زیرا برای ارائه پیشنهادات برای بهبود پروتکل، لازم است حداقل 1٪ (10 میلیون UNI) از کل عرضه توکن ها حفظ شود. و این مبلغ عظیمی است که بیش از 290 میلیون دلار است.

DAO چگونه کار می کند؟

همانطور که در بالا ذکر شد، DAO سازمانی است که در آن تصمیمات از پایین به بالا گرفته می شود. مجموعه ای از اعضا مالک سازمان هستند. راه های مختلفی برای شرکت در DAO وجود دارد که معمولاً از طریق مالکیت یک توکن است.

DAO ها با استفاده از قراردادهای هوشمند کار می کنند، که اساساً تکه هایی از کد هستند که هر زمان که مجموعه ای از معیارها برآورده شوند به طور خودکار اجرا می شوند. امروزه قراردادهای هوشمند بر روی بلاک چین های متعددی مستقر شده اند، اگرچه اتریوم اولین کسی بود که از آنها استفاده کرد.

این قراردادهای هوشمند قوانین DAO را تعیین می کنند. آنهایی که در یک DAO سهام دارند، پس از آن حق رای پیدا می‌کنند و ممکن است با تصمیم گیری در مورد یا ایجاد پیشنهادهای حکومتی جدید، بر نحوه عملکرد سازمان تأثیر بگذارند.

این مدل از ارسال هرزنامه به DAO‌ها با پیشنهادها جلوگیری می‌کند: یک پیشنهاد تنها زمانی تصویب می‌شود که اکثر سهامداران آن را تأیید کنند. نحوه تعیین این اکثریت از DAO به DAO متفاوت است و در قراردادهای هوشمند مشخص شده است.

DAO‌ها کاملاً مستقل و شفاف هستند. از آنجایی که آنها بر روی بلاک چین‌های منبع باز ساخته شده‌اند، هر کسی می‌تواند کد خود را مشاهده کند. هر کسی همچنین می‌تواند خزانه‌های داخلی خود را حسابرسی کند، زیرا بلاک چین تمام تراکنش‌های مالی را ثبت می‌کند.

چرا به DAO نیاز داریم؟

DAO ها به عنوان سازمان های بومی اینترنتی، مزایای متعددی نسبت به سازمان های سنتی دارند. یکی از مزایای مهم DAO ها عدم اعتماد مورد نیاز بین دو طرف است. در حالی که یک سازمان سنتی نیاز به اعتماد زیادی به افراد پشت آن – به ویژه از طرف سرمایه‌گذاران – با DAO دارد، فقط به کد باید اعتماد کرد.

اعتماد به آن کد به دلیل در دسترس بودن عمومی آسان‌تر است و می‌توان آن را به طور گسترده قبل از راه‌اندازی آزمایش کرد. هر اقدامی که یک DAO پس از راه‌اندازی انجام می‌دهد باید توسط انجمن تأیید شود و کاملاً شفاف و قابل تأیید باشد.

چنین سازمانی ساختار سلسله مراتبی ندارد. با این حال، هنوز هم می تواند وظایف را انجام دهد و رشد کند در حالی که توسط سهامداران از طریق توکن اصلی خود کنترل می‌شود. فقدان سلسله مراتب به این معنی است که هر ذینفعی می تواند ایده نوآورانه ای را مطرح کند که کل گروه در نظر گرفته و آن را بهبود بخشد. اختلافات داخلی اغلب به راحتی از طریق سیستم رای گیری و مطابق با قوانین از پیش نوشته شده در قرارداد هوشمند حل می شود.

با اجازه دادن به سرمایه گذاران برای جمع آوری وجوه، DAO‌ها همچنین به آنها فرصتی برای سرمایه گذاری در استارتاپ‌های مرحله اولیه و پروژه‌های غیرمتمرکز می‌دهند و در عین حال ریسک یا هر گونه سودی که ممکن است از آنها حاصل شود را به اشتراک می‌گذارند.

اتریوم و DAO

اتریوم به دلایل مختلفی پایه و اساس عالی برای DAO ها است:

• اجماع خود اتریوم به اندازه کافی توزیع و ایجاد شده است تا سازمان ها به شبکه اعتماد کنند.
• کد قرارداد هوشمند را نمی‌توان یک بار فعال کرد، حتی توسط صاحبان آن تغییر داد. این به DAO اجازه می دهد تا طبق قوانینی که با آن برنامه ریزی شده است اجرا شود.
• قراردادهای هوشمند می توانند وجوه ارسال/دریافت کنند. بدون این، شما به یک واسطه قابل اعتماد برای مدیریت وجوه گروه نیاز دارید.
• جامعه اتریوم ثابت کرده است که بیشتر مشارکتی است تا رقابتی، و اجازه می دهد تا بهترین شیوه ها و سیستم های پشتیبانی به سرعت ظهور کنند.

آینده DAO

گفتن اینکه آینده DAO چه خواهد بود بسیار دشوار است، اما شایان ذکر است که محبوبیت و مد استفاده از چنین سازمان‌های مستقلی هر روز در حال رشد و افزایش است و در نتیجه مقیاس بیشتری به دست می‌آورد. صدها نفر از توسعه دهندگان در حال کار بر روی نوآوری‌های فنی، بهبود مکانیسم‌های کنترل و تصمیم‌گیری‌های رای هستند.

در مورد استفاده از DAO در بخش عمومی، تعداد زیادی مزایا و معایب وجود دارد، زیرا DAO دارای خواص مثبت و “مشکلات” خود است. برخی از آن سود خواهند برد، در حالی که دیگران نخواهند برد. روال معرفی این نوع سازمان ها در بخش عمومی هنوز انجام نشده است، اما به زودی بسیاری از کاربران و تحلیلگران آن را واقعی می دانند. شایان ذکر است که آغاز فرآیند ادغام و استفاده موفقیت آمیز DAO در سیستم ایالتی به دلیل اختلاف نظرهای جامعه به احتمال زیاد زمان بسیار طولانی خواهد داشت.