ارز دیجیتال چیست؟

قبل از هر چیز بهتر است بدانید کلمه “ارزدیجیتال” کلمه درستی نیست و کلمه “رمزارز” یا همان Cryptocurrency صحیح است، اما از آنجا که تازه واردان این حوزه کلمه رمزارزها را با کلمه ارزدیجیتال می‌شناسند ارز این کلمه استفاده می‌شود.
ارز دیجیتال یک فرم از پول الکترونیکی است که بر پایه علم رمزنگاری، ایجاد شده است. بیشتر ارزهای دیجیتال به منظور امنیت بیشتر، حذف واسطه‌ها و ناشناس بودن طراحی شده‌‌‌اند. به عبارت دیگر ارزهای دیجیتال، ارزهایی هستند که از رمزنگاری برای انتقال در اینترنت استفاده می‌کنند. بیشتر رمزنگاری‌های ارزهای دیجیتال غیرقابل هک و پیگیری هستند.

ارزهای دیجیتال از کجا آمده اند؟

ارزدیجیتال در ابتدا برای رسیدن به یک هدف و آرزو، یعنی “دست‌یابی همه مردم دنیا به یک پول واحد” بصورت الکترونیکی، با تکنولوژی متفاوت، فارق از مرزهای جغرافیایی و بدون نظارت دولت‌ها، سازمان یا هر نهادی ایجاد شد. بعد از پیدایش ارزدیجیتال و گسترش آن میان مردم دنیا، پتانسیل جذاب و فوق‌العاده‌ای، یعنی امکان سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال کشف شد و توانست بسیاری از مردم را به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال ترغیب کند.

همزمان با رشد ارزش بیت کوین در سال ۲۰۱۷، ارزهای دیجیتال به یک جریان اصلی در دنیا تبدیل شدند. معمولا به ارزهای دیجیتال نام «طلای دیجیتال» نسبت داده می‌شود. زیرا، برخی از ویژگی‌های بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال با این فلز گران بها برابری می‌کنند. اما این مقایسه درستی نیست.

تفاوت پول معمولی با ارز دیجیتال چیست؟

پول معمولی یا همان ارزهای رسمی (مثل ریال، دلار یا یورو) توسط بانک مرکزی هر کشور منتشر می‌شود. بانک مرکزی باید مقداری شیء با ارزش (نظیر طلا) را به عنوان پشتوانه این پول منتشر شده در اختیار داشته باشد. اما ارز دیجیتال این گونه نیست و بیشتر آنها بدون هر نوع پشتوانه فیزیکی منتشر می‌شوند. البته استثناهایی نیز در این میان وجود دارد. برای نمونه ارز دیجیتال «وان‌گرم» که توسط یک استارتاپ اماراتی عرضه شده و منطبق با قوانین شرعیت اسلامی است، دارای پشتوانه طلا است.

دومین تفاوت پول معمولی با ارز دیجیتال به ساختار تراکنش‌ آنها مربوط می‌شود. در تراکنش‌های آنلاین بین دو نفر، یک واسطه (معمولا) بانک وجود دارد که بر آن نظارت می‌کند. اما نقل‌وانتقال ارز دیجیتال بین دو نفر به صورت همتا به همتا صورت می‌گیرد. به جای وجود یک نهاد واسطه مرکزی (مثل بانک) درستی تراکنش در ارز دیجیتال توسط شبکه‌ای از کاربران که بر روی شبکه بلاک چین حضور دارند تایید می‌شود.

ارزهای دیجیتال چگونه کار می کنند؟

ارزهای دیجیتال از فناوری غیرمتمرکز استفاده می‌کنند و به کاربران امکان پرداخت امن و ذخیره پول را بدون نیاز به ثبت نام یا استفاده از بانک‌ها و سازمان‌های واسطه می‌دهند. اکثر ارزهای دیجیتال روی پایگاه داده توزیع شده‌ای به نام بلاک چین اجرا می‌شوند. بیشتر واحدهای اصلی ارز دیجیتال (به جز توکن‌ها) توسط یک فرآیند به نام استخراج یا ماین تولید می‌شوند.

انواع ارزهای دیجیتال معروف

• بیت کوین: بیت کوین اولین و محبوب ترین ارزدیجیتال است. بیت کوین توسط فردی (یا افرادی) ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۹ عرضه شد. ارزش کل بازار بیت کوین اکنون بیش از ۷۰ میلیارد دلار است.
• اتریوم: در سال ۲۰۱۵ توسعه یافته است، اتریوم بلاک چین مخصوص خود را دارد به همین دلیل به آن بلاک چین دوم هم گفته می شود. اتریوم فقط یک روش پرداخت نیست. روی بلاک چین اتریوم، قرارداد های هوشمند غیرمتمرکز اجرا می شود. بیش از ۹۰ درصد توکن های موجود روی پلتفرم اتریوم فعالیت می کنند.
• ریپل: ریپل یکی دیگر از پلتفرم های غیرمتمرکز مشهور است. ریپل در سال ۲۰۱۲ با هدف ایجاد ظرفیت تراکنش های بالا عرضه شد.
• لایت کوین: این ارز با تغییراتی در بیت کوین مانند انجام سریع تر تراکنش ها و استخراج راحت تر، در سال ۲۰۱۳ عرضه شد.

چرا ارزهای دیجیتال محبوب هستند؟

ارزهای دیجیتال به منظور امنیت و ناشناس بودن ساخته شده اند. تقلب در تراکنش های ارزهای دیجیتال جایگاهی ندارد. کسی مالک آن ها نیست و کسی نمی تواند آن ها را متوقف یا هک کند. آن ها غیرمتمرکز هستند و واسطه ها را حذف می کنند.
استفاده از ارزهای دیجیتال نیاز به ثبت نام یا مدارک ندارد. فرایند استخراج برای همه مقدور است و همه می توانند با سخت افزار های مناسب از آن کسب درآمد کنند.

مزایای ارز دیجیتال

حفظ هویت کاربر، عدم نیاز به واسطه، کارمزد پایین و سرعت بالای انجام تراکنش از مهم‌ترین مزایای ارزهای دیجیتال به شمار می‌روند. یکی دیگر از مزایای ارزهای دیجیتال، پتانسیل سرمایه گذاری آن است که برای بسیاری از سرمایه‌گذاران مالی جذاب است.
در کنار این‌‌ها رشد تکنولوژی، پیدایش ارزهای دیجیتال جدید و افزایش چشمگیر و سریع مخاطبان ارزهای دیجیتال باعث شده در کنار سرمایه‌گذاری، روش‌های مختلفی برای کسب‌درآمد مخاطبان این بازار ایجاد شود، که همه مردم دنیا می‌توانند با یا بدون سرمایه به کسب در‌آمد در بازار ارزهای دیجیتال بپردازند.

تراکنش‌های ارز دیجیتالی چطور انجام می‌شوند؟

ارزهای دیجیتال در پرداخت های مستقیم و همتا به همتا در سراسر دنیا کاربرد دارند. سرعت انجام این تراکنش ها وابسته به نوع ارز دیجیتال، و الزامات فرایند تایید، متغیر است. اما اصولا تراکنش ها در سیستم الکترونیک ارزهای دیجیتال در مقایسه با سیستم بانکداری سنتی با سرعت بیشتری انجام می شوند. انتقال وجه در بانک ها چند روز طول می کشد، این در حالی است که ارزهای دیجیتال تنها ظرف چند دقیقه به مقصد مورد نظر می رسند.

به طور کلی پیش از آنکه سابقه یک تراکنش در بلاک چین ثبت شود، مراحل زیر طی می شود:

۱- یک نفر تراکنش خاصی را درخواست می کند، و درخواست او به کل شبکه ارسال می شود.
۲- هر کامپیوتر حاضر در شبکه تراکنش های همزمان را در یک بلاک جمع می کند، و به هر یک برچسب زمانی می زند.
۳- هر کامپیوتر روی حل معادلات پیچیده کار می کند، تا با حل آن موفق به افزودن یک بلاک جدید به شبکه بلاک چین بشود. به این فرایند «استخراج یا ماینینگ» گفته می شود.
۴- زمانی که یک کامپیوتر به جواب درست برسد، خبر استخراج بلاک جدید را به بقیه شبکه اطلاع می دهد.
۵- شبکه نیز جواب را چک می کند و تراکنش های ثبت شده در آن را با بلاک چین مقایسه کرده و تطبیق می دهد تا از نقص دو بار خرج کردن در شبکه جلوگیری شود.
۶- بلاک جدید به زنجیره موجود اضافه می شود، و این به منزله تکمیل عملیات تراکنش است.
وقتی یک بلاک جدید به زنجیره بلاک چین اضافه شد، آن بلاک یک هش دریافت می کند که در تولید بلاک بعد استفاده خواهد شد. این فرایند به طور دنباله دار تکرار می شود.

هدف از اختراع بلاک چین چیست؟

هدف از اختراع بلاک چین ارائه یک راه حل برای «مشکل دوبار خرج کردن» در ارزهای دیجیتال است، زیرا کپی کردن اطلاعات دیجیتال کار آسانی است. در جریان این نقص، دارنده یک سکه نقدی جایگزین آن را در یک جا صرف و از کد منحصر به فرد خود برای یک تراکنش در جای دیگر استفاده می کند. مانند این که کسی یک زمین را همزمان به دو نفر بفروشد.

چرا این نام برای بلاک چین انتخاب شده است؟

در بیت کوین هر بلاک مجموعه ای از اطلاعات تراکنش های انجام شده در شبکه است. همچنین در هر بلاک اطلاعات مهمی قرار دارد که به بقیه شبکه در تایید اعتبار بلاک کمک می کند، مثل اثبات انجام کار.
علاوه بر این، در هر بلاک اطلاعاتی قرار دارد که به بلاک قبل از آن بر می گردد. در نتیجه، هر بلاک با بلاک قبل از خود یک نوع ارتباط ارجاعی داشته و یک زنجیره را در شبکه به وجود می آورد. به این اطلاعات هش گفته می شود. توابع هش در بلاک یک مجموعه خاص از اطلاعات را به صورت زنجیره ای از حروف و اعداد به نام digest در می آورند. اگر داده های موجود تغییر پیدا کنند، هش نیز تغییر می کند. وجود هش در بلاک، امنیت شبکه را تضمین می کند.
اگر یک هکر بخواهد بلاک خاصی را در شبکه دستکاری کند، باید کل بلاک های بعد از آن را نیز عوض کند. زیرا اگر یک بلاک در شبکه تغییر کند، هش بلاک های بعد از آن معتبر نخواهند بود. طول این زنجیره، متناسب با افزایش قدرت پردازش در شبکه، افزایش پیدا می کند. با افزایش سطح پردازش لازم برای حل معادلات و افزودن بلاک جدید به زنجیره، دستکاری بلاک چین سخت تر می شود. در این صورت هکرها تنها در صورتی قادر به اعمال موثر تغییر در سابقه تراکنش ها خواهند بود که اکثریت قدرت پردازش در شبکه را به دست بگیرند.

ویژگی های استفاده از ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال یک روش پرداخت است که فقط به فرم الکترونیکی وجود دارد، قابل لمس نیست و وجود فیزیکی ندارد.

عدم امکان تقلب

یکی از چالش‌های موجود در پول‌های رسمی کشورها، جعل و چاپ تقلبی این پول‌ها بوده که مشکلاتی را برای سیستم مالی کشورها در دوره‌های مختلف به‌همراه داشته است. ویژگی منحصر‌به‌فرد رمزارزها، نبود امکان جعل و چاپ تقلبی آن‌هاست. یعنی اگر قرار است کسی به کیف پول رمزارزی شما بیت کوین انتقال دهد؛ فقط و فقط باید بیت کوین انتقال دهد و هیچ چیز دیگری نمی‌تواند در این بستر بجای بیت کوین منتقل شود.

انجام سریع نقل و انتقالات

انتقال پول در این سیستم، به‌صورت فرد به فرد صورت می‌گیرد و به‌طور میانگین، در کمتر از ۱۰ دقیقه، وجه از حساب فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. فرض کنید شما در کمتر از ۱۰ دقیقه می‌توانید از ایران مبلغی را برای فرزندان در استرالیا منتقل کنید. از سوی دیگر در‌صورت نیاز به‌سرعت بالاتر، هر فرد می‌تواند با تعریف کارمزدی برای تراکنش خود، سرعت انتقال وجه را افزایش دهد. در‌حالی‌که در سیستم کنونی، سرعت انتقال وجه به‌دلیل وجود واسطه های مالی متعدد، بالاتر است.

 هزینه های کم تر برای انجام تراکنش

معمولا در استفاده از ارزهای دیجیتال هزینه‌ای برای انجام تراکنش از شما دریافت نمی‌شود چرا که ماینر‌ها یا استخراج‌کنندگان توسط شبکه پاداش خود را دریافت می‌کنند. اگر‌چه در استفاده از ارز دیجیتالی مانند بیت‌کوین هزینه‌ای برای انجام تراکنش دریافت نمی‌شود ولی بسیاری معتقدند که در نهایت کاربرانی که از بیت‌کوین استفاده می‌کنند در‌نهایت می‌بایست از اشخاص و سرویس‌های سومی مانند صرافی‌ها برای ساخت و نگهداری ارزها استفاده کنند که شامل هزینه برای آن‌ها می‌شود.

 عدم امکان سرقت هویت

زمانی‌که شما مشخصات کارت اعتباری خود را به یک پذیرنده می‌دهید، در واقع به آن پذیرنده دسترسی مستقیمی به کارت اعتباری خود و سرمایه خود می‌دهید. کردیت کارت‌ها بر پایه ساز‌و‌کار “کشیدن” کار می‌کنند به‌این‌معنا که یک فروشگاه پرداختی را انجام می‌دهد و مقدار مورد نیازش برای انجام تراکنش را از حساب شما می‌کشد.

ارز رمزنگاری‌شده از ساز‌و‌کار “فرستادن” استفاده می‌کند که این امکان را به‌صاحب حساب می‌دهد تا دقیقا همان میزان که می‌خواهد برای شخص پذیرنده پول بفرستد بدون این که نیاز باشد اطلاعات دیگری به او بدهد.

 نامتمرکز بودن

کامپیوترهای شبکه جهانی از فناوری بلاکچین استفاده می‌کنند تا به‌صورت اشتراکی به مدیریت پایگاه داده‌ای از رکورد‌های مربوط به تراکنش‌های بیت‌کوین دست پیدا کنند.

همین یعنی نامتمرکز بودن، بیت‌کوین که یک ارز دیجیتال است توسط شبکه‌اش مدیریت می‌شود و هیچ تایید‌کننده مرکزی در راس کار وجود ندارد تا تایید کند که شما تراکنشی انجام داده‌اید یا خیر. نامتمرکز بودن یعنی این که شبکه بر پایه ارتباط یک کاربر با یک کاربر دیگر است (نقطه به نقطه).

 شناخته شده در سطح جهانی

از آنجایی که ارزهای رمزنگاری شده تحت تاثیر نرخ تبدیل، نرخ‌های سود و هزینه‌های مربوط به تراکنش‌ها یا هر هزینه‌‌ای که وابسته به هر کشور باید پرداخت شود، قرار نمی‌گیرد، در‌این‌صورت می‌تواند به‌صورت جهانی مورد استفاده قرار گیرد.

همین موضوع می‌تواند باعث صرفه‌جویی در وقت و هزینه در انتقال پول بین کشور‌های مختلف شود. ارز‌های رمزنگاری شده در سطح جهانی کار می‌کنند و همین موضوع انجام تراکنش‌ها را ساده می‌کند.

 عدم امکان تصرف آن

پی‌پال (PayPal) را که یک سیستم پرداخت جهانی است در نظر بگیرید. اگر این کمپانی بنا به دلایلی تشخیص دهد که حساب بانکی شما مورد سوء استفاده قرار گرفته است، این قدرت را دارد که بدون اطلاع به‌شما آن را مسدود کند و دارایی‌های شما را نیز از دسترس خارج کند. در چنین شرایطی این شما هستید که باید به‌دنبال این جریان باشید و پیگیری کنید تا بتوانید در نهایت به دارایی‌ خود دسترسی پیدا کنید.

 عدم خلق پول بی‌رویه و کنترل تورم

خلق پول مازاد بر اساس ساز و‌ کار تعریف‌شده در برخی رمزارزها مثل بیت کوین، عملاً امکان پذیر نیست و این نوع پول به‌صورت غیر متمرکز بوده و در اختیار بانک مرکزی قرارندارد، بنابراین امکان خلق بی‌رویه پول و در نتیجه کاهش ارزش شدید آن، یا ایجاد تورم افسارگسیخته امکان‌پذیر نیست.

 تسهیل در جهانی شدن کسب و کارها

با پذیرش رمزارزها، شما می‌توانید از تمام دنیا به مشتریان خود خدمات ارائه دهید. فرض کنید شما یک وبسایت آموزشی در اختیار دارید. کاربران وب سایت شما برای خرید ویدئوهای آموزشی شما به راحتی و در کمتر از چند دقیقه می‌توانند هزینه مربوطه را پرداخت کنند و مرز بین کشورها و تفاوت واحدهای پولی دیگر بی‌معنا خواهد بود.