اوراق قرضه یا بدهی چیست؟
اوراق قرضه چیست؟
اوراق قرضه اسنادی است که به موجب آن شرکت انتشاردهنده متعهد میشود مبالغ مشخصی (بهره سالانه) را در زمانهایی خاص به دارنده آن پرداخت کند و در زمان مشخص (سررسید) اصل مبلغ را باز پرداخت کند. دارنده اوراق به عنوان بستانکار حق دریافت اصل و بهره آن را دارد ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد.
بسیاری از ما بدون گرفتن وام، توان خرید چیزهایی مثل خودرو، خانه یا ادامهی تحصیل نداریم. همانطور که مردم برای به دست آوردن چیزی پول قرض میکنند، کسبوکارها نیز چنین کاری انجام میدهند. کسبوکارها معمولا برای تأمین مالی فعالیتهای خود، حضور در بازاری جدید، نوآوری و رشد، به وام نیاز دارند. در نتیجه اوراق قرضه همان وام است.
اوراق قرضه از اوراق بهادار است و طبق آن صادر کننده به خریدار بدهکار میشود. این سند دارای سررسید است و مبلغ آن در زمان سررسید به وسیلهٔ صادرکننده پرداخت میشود. این اوراق دارای کوپن بهره هستند و بهرهٔ آنها در فواصل زمانی معیّنی توسط بانک که نمایندگی صدور اوراق را دارد، پرداخت میشود. از نظر سررسید، اوراق قرضه به سه دستهٔ کوتاه مدّت، میان مدّت و بلندمدّت تقسیم میشوند. سررسید اوراق کوتاه مدّت بین یک تا پنج سال، سررسید اوراق میان مدّت بین پنج تا ده سال و سررسید اوراق بلند مدّت معمولاً بیش از ده سال است.
برای شما به عنوان قرضدهنده، اوراق قرضه درست مانند سهام، یک نوع سرمایهگذاری محسوب میشود. اما تفاوت در این است که سهام، وام نیست. سهام یعنی مالکیت در یک شرکت، بازدهیاش هم به میزان سود آن شرکت بستگی دارد. به همین علت، سهام پرریسکتر و پرنوسانتر است و کاملا منعکسکنندهی موفقیت یک شرکت است. در طرف دیگر، اوراق قرضه غالبا دارای نرخ بهرهی ثابت هستند. بعضی از اوراق قرضه دارای نرخ شناور هستند به این معنا که نرخ بهرهی آنها بسته به شرایط بازار تنظیم میشود.
اوراق معمولا توسط نهادهای دولتی از جمله شهرداریها، دولتهای داخلی و خارجی انتشار یافته و ابزار تامین مالی پروژهها و فعالیتهای دولتی و شهری میباشند. اوراق قرضه به نام “اوراق با درآمد ثابت” نیز شناخته میشود.
قانون تجارت برای حفظ و استیفای حقوق دارندگان اوراق قرضه که توسط شرکتهای سهامی عام صادر میشوند، حقوقی را به آنها اعطا کرده است؛ از جمله این که چنانچه اوراق قرضه قابل تعویض با سهام شرکت باشد، مجمع عمومی فوقالعاده باید بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و گزارش خاص بازرسان شرکت، مقارن اجازه انتشار اوراق قرضه، افزایش سرمایه شرکت را حداقل برابر با مبلغ قرضه، تصویب کند که در این صورت حق تقدم (حق رجحان) سهامداران شرکت در خرید سهام قابل تعویض با اوراق قرضه خود بخود منتفی خواهد بود (ماده ۶۳ قانون تجارت) و این حق اساساً به دارندگان اوراق قرضه تعلق میگیرد که با تعویض اوراق قرضه خود با سهام شرکت، در زمره دارندگان سهام شرکت قرار گیرند.
بر این اساس، زمانی که مجمع عمومی فوقالعاده شرکت تصمیم به کاهش اختیاری سرمایه شرکت بگیرد، دارندگان اوراق قرضه میتوانند از تاریخ نشر آخرین آگهی شرکت مربوط به اعلامیه کاهش اختیاری سرمایه شرکت به دادگاه ذیصلاح مراجعه کنند و نسبت به کاهش اختیاری سهام شرکت اعتراض و حقوق خود را مطالبه کنند.
شرایط صدور اوراق قرضه
برای صدور اوراق قرضه، رعایت شرایط زیر از طرف شرکت سهامی الزامی است:
1- نوع شرکت باید شرکت سهامی عام باشد، بنابراین و به طور کلی شرکتهای سهامی خاص از صدور اوراق قرضه محروم شدهاند.
2- از تاریخ ثبت شرکت دو سال تمام گذشته باشد.
3- اجازه انتشار و صدور اوراق قرضه باید در اساسنامه شرکت قید شده باشد. در صورت عدم تصریح این موضوع در اساسنامه، بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و اجازه و تصویب مجمع عمومی فوق العاده و اصلاح اساسنامه میتوان به صدور اوراق قرضه اقدام کرد.
4- شرکت زمانی میتواند نسبت به صدور اوراق قرضه اقدام کند که تمام سرمایه ثبتشده شرکت، توسط صاحبان سهام پرداخت شده باشد.
5- حداقل در دو نوبت ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت توسط مجمع عمومی صاحبان سهام به تصویب رسیده باشد.
اوراق قرضه باید مشتمل بر نکات ذیل باشد :
- نام شرکت
- شماره و تاریخ ثبت شرکت
- مبلغ سرمایه
- مدت شرکت
- مبلغ اسمی و شماره ترتیب و تاریخ صدور ورقه قرضه
- تاریخ و شرایط بازپرداخت قرضه و نیز شرایط بازخرید ورقه قرضه
- تضمیناتی که احتمالاَ برای قرضه در نظر گرفته شده است .
- در صورت قابلیت تعویض اوراق قرضه با سهام شرایط و ترتیبات که باید برای تعویض رعایت شود با ذکر نام اشخاص یا موسساتی که تعهد تعویض اوراق قرضه را کرده اند.
- در صورت قابلیت تبدیل ورقه قرضه بر سهام مهلت و شرایط آن
ویژگی های اوراق قرضه
- سند بستانکاری: دارنده اوراق به عنوان بستانکار حق دریافت اصل و بهره آن را دارد ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد.
- تاریخ سر رسید معین.
- ارزش اسمی.
- اولویت: اگر شرکت منتشر کننده اوراق قرضه ورشکست شود و دارندگان اوراق قرضه در رابطه با دریافت اصل و فرع خود بر صاحبان سهام عادی حق تقدم دارند.
- وثیقه: معمولاً انتشار اوراق قرضه با وثیقه همراه است. (مثلاً زمین و ساختمان شرکت وثیقه اوراق باشد)
- حق رای: دارندگان اوراق قرضه در تصمیم گیریهایی شرکت حق رای ندارند مگر در صورت عدم رعایت شرایط قرار داد قرضه که می توانند بر فعالیت های شرکت اعمال قدرت نمایند.
- امین دارندگان اوراق قرضه: شخص سوم طرف قرار داد است که به نمایندگی از طرف دارندگان اوراق قرضه بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می کند.
- نرخ بهره: در گذشته اوراق دارای بهره ثابت بوده ولی اکثر اوراق جدید دارای نرخ بهره شناور (متغیر با توجه به نرخ بهره سایر اوراق رایج در بازار) هستند.
انواع اوراق قرضه
اوراق قرضهی دولتی:
برای تأمین مالی برنامهها، پرداخت لیست حقوق و به خصوص پرداخت صورتحسابها، دولتها اوراق قرضه صادر میکنند. اوراق قرضهی کشورهای باثباتی مثل آمریکا، جزو امنترین سرمایهگذاریها شناخته میشود. اما در طرف دیگر، اوراق قرضهی کشورهای در حال توسعه، دارای ریسک بالاتری هستند. دولت آمریکا اوراق قرضهی خود را از طریق خزانهداری و چندین نهاد دولتی مختلف صادر میکند. در آمریکا به اوراق قرضهای که موعد سررسید آنها کمتر از یک سال باشد، اصطلاحا T-bills، اوراق قرضه با سررسید بین ۱ تا ۱۰ سال را T-notes و بیش از ۱۰ سال را اوراق خزانهداری میگویند. در برخی موارد، بهرهی دریافتی از این اوراق شامل مالیات بر درآمد نمیشود.
اوراق قرضهی شهرداری:
این اوراق توسط ایالات، شهرها، کشورها و مناطق مختلف برای تأمین مالی عملیاتها یا پرداخت هزینهی پروژهها صادر میشود. اوراق قرضهی شهرداری هزینههای ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و غیره را از نظر مالی تأمین میکند. شهرداریها معمولا زمانی به صدور اوراق قرضه اقدام میکنند که به پولی بیشتر از پول حاصل از جمعآوری مالیاتها احتیاج داشته باشند. یکی از مزیتهای اوراق قرضهی شهرداری این است که سود حاصل از آن، معاف از مالیات است.
اوراق قرضهی شرکتی:
اوراق قرضهی شرکتی توسط کسبوکار و برای کمک به تأمین هزینهی آنها صادر میشود. با وجود اینکه ریسک این اوراق بالاتر از اوراق قرضهی دولتی است، اما پول بیشتری میتوان از آن کسب کرد. همچنین تعداد گزینهها برای انتخاب از میان اوراق قرضهی شرکتی بیشتر است. اما از معایب این اوراق، معاف نبودن از مالیات است.
فرق اوراق مشارکت با اوراق قرضه
پولهای دریافتی از صدور این اوراق تنها باید در طرحهای مشخص عمرانی، تولیدی یا خدماتی به کار گرفته شوند؛ اما در اوراق قرضه، برای صادرکننده محدودیت خاصی وجود ندارد.
نظرات(0)
خرید و فروش ارزهای دیجیتال در صرافیهای متمرکز خارجی
صرافی کوینکس
نیاز به ip خارج ایران:دارد
واریز و برداشت ریالی:ندارد
اپلیکیشن موبایل:دارد
حداقل مبلغ معامله:5 دلار
تعداد رمز ارزها:بیشتر از 460 ارز
برای ثبت نام در صرافیهای بین المللی که نیاز به ip خارج از ایران دارند، بهتر است از ip ثابت استفاده کنید.